W nadchodzącą sobotę piłkarze Zawiszy po raz pierwszy w tym sezonie zaprezentują się bydgoskiej publiczności. Okazją do tego będzie mecz derbowy z Elaną Toruń. Historia bydgosko-toruńskich derbów jest niezwykle bogata, więc zapowiedź ukaże się w dwóch częściach. Zapraszam na pierwszą - poświęconą historii meczów derbowych pomiędzy Zawiszą i Elaną.
Zbliżające się starcie będzie 25. (rozegranym) derbowym spotkaniem tych
drużyn. Jeśli uwzględnimy walkower z sezonu 2021/2022, bilans dotychczasowych spotkań jest remisowy.
Każda z drużyn wygrywała po 7 razy, 11-krotnie mecz kończył się remisem.
Pierwsze spotkania derbowe odbyły się w roku 1982. Kibice w tamtym sezonie byli świadkami aż 3
meczów między Zawiszą a Elaną, gdyż obie drużyny trafiły na siebie w Pucharze Polski. To właśnie mecz pucharowy
był pierwszą potyczką tych zespołów. Spotkanie w Toruniu zakończyło się remisem 3-3, a w serii
rzutów
karnych skuteczniejsza okazała się Elana (5-2). W rozgrywkach III ligi beniaminek z Torunia zremisował u siebie
1-1 z bardziej doświadczonym rywalem (Zawisza jeszcze 2 sezony wcześniej grał w Ekstraklasie), a w
Bydgoszczy górą byli już Niebiesko-Czarni (3-0). Co warto odnotować, dwie bramki dla Zawiszy w tym
drugim spotkaniu zdobył bramkarz Andrzej Brończyk (obie z rzutów karnych). Podobnymi rezultatami
zakończyły się spotkania w kolejnym III-ligowym sezonie: w Toruniu oba zespoły podzieliły się punktami
(0-0), w Bydgoszczy niezmiennie panował Zawisza (3-0).
Początek lat 90. przyniósł kolejne derbowe zmagania. W sezonie 1990/1991 obie drużyny ponownie stanęły naprzeciw
siebie w rozgrywkach Pucharu Polski. Drugi raz do rozstrzygnięcia potrzebna była seria rzutów karnych
(1-1 po 120 minutach). Tym razem skuteczniej z jedenastu metrów strzelali bydgoszczanie (3-0).
Elana na zapleczu Ekstraklasy rozegrała w historii 4 sezony. Dwa z nich przypadają na okres, kiedy
na tym samym poziomie grał bydgoski Zawisza. W sezonie 1996/1997 obie konfrontacje wygrała Elana, pokonując Zawiszę
w Toruniu 3-1 oraz w Bydgoszczy 1-0. Były to dwa pierwsze ligowe zwycięstwa Elany
nad Zawiszą. W kolejnym sezonie oba zespoły podzieliły się punktami, dwukrotnie remisując 2-2.
Kolejne mecze Zawiszy z Elaną przypadają na okres, gdy oba kluby grały na poziomie IV ligi. Elana (wtedy
jako Toruński Klub Piłkarski) na początku XXI wieku nie była łatwym rywalem dla Niebiesko-Czarnych. Niechlubnie w
historii Zawiszy zapisały się dwie wysokie porażki z sezonu 2001/2002. U siebie Zawisza przegrał
1-4, a w Toruniu mecz skończył się wynikiem 8-1 dla TKP. Z 6
meczów na poziomie IV ligi Zawisza wygrał tylko jeden - 2-1 w rundzie wiosennej sezonu 2003/2004.
Było to pierwsze ligowe zwycięstwo Zawiszy nad Elaną od 20 lat.
W 2004 roku Elana awansowała do III ligi i oba zespoły nie rywalizowały przez kilka kolejnych lat. W wyniku
reorganizacji rozgrywek w 2008 roku Elana znalazła się w nowej II lidze, do której trafił również bydgoski
Zawisza. W sezonie 2008/2009 bydgoszczanie zwyciężyli u siebie z Elaną 2-0. Jak podaje
90minut.pl świadkami tego zwycięstwa było aż 7 tysięcy osób. W rundzie rewanżowej w Toruniu padł bezbramkowy remis.
Podobnie było w kolejnym sezonie, chociaż zwycięstwo Niebiesko-Czarnych u siebie było już mniej okazałe
(1-0). W sezonie 2010/2011 bydgoszczanie ulegli Elanie na wyjeździe (0-1), a w
końcówce sezonu zwyciężyli na własnym boisku 2-0. Był to ostatni pojedynek derbowy rozegrany na
stadionie przy ul. Gdańskiej. Drugą z bramek w tamtym spotkaniu zdobył Jakub Bojas, który przed
obecnym sezonem powrócił do zespołu Zawiszy.
W sezonie 2021/2022 po 10-letniej przerwie oba zespoły znowu spotkały się na tym samym poziomie - tym razem
III-ligowym. Niestety z powodu wycofania się zespołu z Torunia byliśmy świadkami tylko jednego meczu derbowego. Na
stadionie przy ul. Bema w Toruniu zacięte spotkanie zakończyło się wynikiem 2-2.
Gdy wydawało się, że sezon 2022/2023 będzie pozbawiony derbowych emocji, obie drużyny trafiły na siebie w półfinale
okręgowego Pucharu Polski. IV-ligowa Elana postawiła w Toruniu trudne warunki bydgoskim zawodnikom i po 120
minutach na tablicy świetlnej nadal widniał bezbramkowy wynik. Do wyłonienia zwycięzcy potrzebna była seria rzutów
karnych, w której fenomenalnie spisał się bramkarz Zawiszy - Michał Oczkowski broniąc dwa strzały z
jedenastu metrów. Zwycięstwo w Toruniu otworzyło bydgoszczanom drogę do finału i późniejszego zdobycia trofeum.
Zawisza odniósł zwycięstwo w 4 ostatnich meczach derbowych rozegranych w Bydgoszczy. Co więcej, w
trzech ostatnich spotkaniach nie stracił ani jednego gola. Ostatnim piłkarzem Elany, który zdobył bramkę na
stadionie w Bydgoszczy, był Maciej Hanczewski. Miało to miejsce w 2004 roku, a pokonanym bramkarzem
Zawiszy był wtedy Robert Polowczyk.
Wojciech Świderek jest rekordzistą pod względem liczby występów w derbach. Ten wieloletni zawodnik
toruńskiej Elany brał udział w 10 derbowych starciach w ciągu 10 lat. Bezpośrednio
za nim plasują się Maciej Hanczewski, który debiutował w derbach już w latach 90., oraz
Marcin Wróbel, który występował w toruńskiej drużynie w tym samym czasie co Świderek.
Nie jest rzadkością sytuacja, w której piłkarze reprezentowali oba kluby podczas meczów derbowych. Takiej
okoliczności doświadczyło aż 8 zawodników. Franciszek Jarosz, po latach gry w
Zawiszy, zdecydował się kończyć karierę w II-ligowej Elanie. Reprezentując Zawiszę wziął udział w 4
spoktaniach derbowych, natomiast w barwach Elany - w 3. Szymon Maziarz zanim
przeszedł do Zawiszy, grał dla toruńskiego klubu, biorąc udział w 1 derbowym spotkaniu. W Zawiszy
miał okazję rywalizować w 6 takich meczach. Legenda Zawiszy, Jacek Kot
wystąpił w 5 meczach derbowych, z czego w 4 reprezentując toruńskie barwy.
Z kolei wychowanek Elany, Mateusz Zaremski, swoje pierwsze derby rozegrał dla Zawiszy, by kolejne
2 mecze zagrać dla swojego rodzimego klubu. W barwach obu zespołów występowali także:
Dariusz Kościecha, Cezary Jaszczak, Mirosław Rybicki oraz
Radosław Marut.
Najwięcej występów w derbach Zawiszy z Elaną
Maciej Hanczewski jest najskuteczniejszym strzelcem w historii derbów między Zawiszą a Elaną. W
9 spotkaniach trafił do siatki rywala aż 7 razy. O dwie bramki mniej zdobył
Damian Grzędzicki, który jest jedynym piłkarzem, który zdobył hat-tricka w tej rywalizacji. Z kolei
dla Zawiszy najwięcej goli przeciwko Elanie strzelili: Jerzy Banaszak, Piotr
Burlikowski oraz ... Andrzej Brończyk - każdy z nich zdobył po 2 bramki.
Najwięcej bramek w derbach Zawiszy z Elaną
3 trenerów w historii derbów miało okazję prowadzić swoje drużyny w 6 spotkaniach.
Wiesław Borończyk we wszystkich z tych 6 starć stawał na czele Elany Toruń. Wiesław
Gałkowski w latach 80. prowadził Zawiszę w 2 meczach przeciwko Elanie, zaś w następnej
dekadzie kierował drużyną Elany w 4 spotkaniach przeciwko Zawiszy. Dariusz Durda
również doświadczył derbów zarówno jako trener Zawiszy (2 mecze w sezonie 2001/2002) jak i Elany
(4 mecze w latach 2009-2011). Z wymienionych szkoleniowców tylko Gałkowski może pochwalić się tym,
że nie przegrał żadnego z derbowych spotkań.
Najwięcej meczów derbowych w roli trenera
więcej statystyk dotyczących spotkań Zawiszy z Elaną